Het paleodieet: eten als een holbewoner

Er is een nieuwe trend in dieetland waar je waarschijnlijk nog niks van hebt gehoord tenzij je al je hele leven in een grot leeft: het paleodieet! Hun motto: om gezond, sterk en fit te blijven en de hedendaagse moderne ziektes te vermijden, kun je het beste eten zoals onze voorouders dat deden. Nee, het dieet suggereert niet dat je de oude recepten van je overgrootmoeder nog eens opspoort. Dit dieet is nog veel extremer. Je moet eten zoals de allereerste vleesetende mens welteverstaan.

De historie van het eten

De eerste primaten leefden meer dan 60 miljoen jaar geleden en zoals de meeste primaten deze dagen volstonden zij met fruit, bladeren en insecten. Ongeveer 2,6 miljoen jaar geleden in het Paleolithische tijdperk begonnen dingen te veranderen. De breintjes groeide, ze gingen gebruik maken van stenen gereedschappen en wapens en het vuur werkt ontdekt. Hun dieet veranderde hiermee ook drastisch. En 50.000 jaar geleden begonnen we dan ook met het consumeren van het ‘jagersdieet’.

Het ‘jagersdieet’

Het jagersdieet bestaat volgens de paleo-experts uit de volgende voedingsproducten:
– Dieren: vlees en vis, maar ook reptielen en insecten. Veelal wordt gebruik gemaakt van alle delen van het dier dus ook organen, beenmerg en kraakbeen.
– Dierlijke producten: denk hierbij aan eieren en honing.
– Wortelgroenten, bladeren, bloemen en stelen: oftewel, de voorouderlijke groenten.
– Noten en zaden: deze worden rauw gegeten.

Het jagersdieet wordt sinds kort geïntroduceerd als een dieet die eens herontdekt moet worden. Volgens de paleofanaten ging het dieet van de mensheid goed totdat we besloten over te stappen van jagen naar de agricultuur. Toen wij begonnen met het verbouwen van producten werden de verzamelde zaden, noten, groenten en vlees vervangen door een overdaad aan producten op graanbasis die volgens hun de huidige problemen met obesitas, hart- en vaatziekten en andere moderne ziektes hebben veroorzaakt.

Het dieet toen en nu vergeleken

In een onderzoek gedaan door Precision Nutrition werden de hedendaagse Amerikaanse eetgewoonten vergeleken met wat we weten over het eetgedrag van de voorouders. De jagers aten bijna drie keer zoveel als de gemiddelde Amerikaan tegenwoordig. Toch was hun dieet velen malen gezonder met meer vezels, eiwitten, omega-3 vetzuren, gezonde vetten, vitaminen en mineralen en veel minder ongezonde vetten en zouten.

De grote variatie in hun eten droeg ook bij aan de gezondheid en was mogelijk te danken aan het feit dat de jagers datgene aten wat op dat moment aanwezig was. In moderne jagersgezelschappen is deze manier van leven nog steeds terug te zien. De Kitavans uit Papua, Nieuw Guinea zijn hierbij het meest onderzocht. Deze populatie leeft voornamelijk van knollen en zetmeelproducten, fruit, groenten, vis en kokosnoten. Buiten het feit dat een groot deel van de populatie rookt, is er in deze jagersgezelschappen geen sprake van hartaanvallen, acné, diabetes en overgewicht. Het ziet er goed uit voor de holbewoners.

De nadelen van het paleo-dieet

Voordat je je knuppel en berenhuidje erbij pakt, lees nog even verder! Het is namelijk niet allemaal rozengeur en maneschijn. Ten eerste hadden veel mensen uit het paleolithische tijdperk te kampen met parasieten en infecties. Hiernaast werd er in een onderzoek in The Lancet ontdekt dat bij 47 uit 137 onderzochte mummies sprake was van aderverkalking. Hoewel het eerst wel zo leek, blekenze toch niet het absolute rolmodel van gezond leven en eten.

Hiernaast lijken de huidige fruit- en groentesoorten niets meer op wat onze voorouders aten. De vroegere groenten en fruit waren bitter, kleiner en moeilijker te oogsten. Soms waren ze zelfs giftig. Naarmate de tijd vorderde vonden we manieren om groenten groter, mooier gekleurd, zoeter en zonder natuurlijke giffen te maken. Ook hebben we het voor elkaar gekregen van elke soort groenten miljoenen verschillende soorten te maken! Een tomaat is tegenwoordig echt geen tomaat meer, maar een pruimtomaat, cherrytomaat, een gele, groene of zelfs zwarte waardoor de variatie velen malen groter is dan vroeger. Het is daarom vreemd te suggereren dat we de voedingsproducten geacht worden te eten die in moderne tijden hoogstwaarschijnlijk niet eens meer bestaan.

De angst voor graanproducten uit het paleodieet is ook een foute suggestie. Recente onderzoeken zaaien angst uit onder de bevolking over koolhydraten en het feit dat het kan leiden tot infecties en overeten. Echter, de volgranenproducten werken juist ontstekingsremmend terwijl de zwaar bewerkte granen alleen voor ontstekingen kunnen zorgen. Het probleem zit dus niet in de granen, maar in het feit in tot hoeverre het product bewerkt is geweest. Ook bonen worden door het dieet verboden terwijl deze twee producten juist heel voordelig zijn voor de gezondheid. Ze zorgen voor een beter suikerspiegelmanagement, werken ontstekingsremmend en werken hart- en vaatziekten tegen. Het afwijzen van deze producten in een dieet die beweert dat het hart- en vaatziekten juist tegengaat, zal dus geen slim idee zijn.

Wat doet het paleodieet dan wel goed?

Hoewel er wat kanttekeningen bestaan, werkt het concept van het paleodieet op andere gebieden juist wel extreem goed:

– Het paleodieet legt de nadruk op het eten van volgranen producten, magere vleesproducten, groenten, fruit, noten, zaden en andere gezonde vetten. Dit is een enorme verbetering van het huidige westerse dieet.
– Het paleodieet laat de huidige westerling eens goed nadenken over hoe ver bewerkt ons voedsel tegenwoordig is van wat een slechte kwaliteit het is, zodat mensen bewustere keuzes kunnen gaan maken.