Is een calorie een calorie?

Op papier zijn alle calorieën gelijkwaardig, maar, en dit is een grote maar, in de praktijk werkt dat iets anders. De manier waarop je lichaam koolhydraten, eiwitten en vetten afbreekt en het effect dat deze caloriebronnen hebben op je lichaam verschilt enorm. Er zijn hele studiesemesters gebaseerd op de manier waarop je lichaam calorieën afbreken, opslaan en verbranden in het lichaam, maar omdat dit een blogpost is van 750 woorden en geen wetenschappelijk boek van 750 pagina’s, legt Perfect Body het even uit, in Jip-en-Janneketaal welteverstaan.

Vetten

Naast het feit dat vetten een smaakvolle bron zijn van energie, vertragen ze ook je spijsvertering waarbij belangrijke in vet oplosbare vitaminen naar het lichaam worden getransporteerd. Zij vormen de bouwblokken voor elke cel in ons lichaam.

Alle vetten bevatte ongeveer 9 calorieën per gram, maar zoals veel van ons weten, zijn sommige vetten gezonder voor ons lichaam dan anderen. Zo hebben omega-3 vetzuren uit bijvoorbeeld wilde zalm en fleszaad beschermende en ontstekingsremmende eigenschappen terwijl verzadigde vetten juist ontstekingen veroorzaken en een negatief effect hebben op hart- en vaatziekten.

Eiwitten

Eiwitten geven ons een vol gevoel door de spijsvertering te vertragen, maar de hoofdzakelijke rol die eiwitten spelen in het lichaam is het behouden van oude cellen en het bouwen van nieuwe. Eiwitten zijn van groots belang gedurende de jeugd, maar ook als jongvolwassene en gedurende de zwangerschap.
Alle eiwitten bevatten ongeveer 4 calorieën per gram, maar er bestaat een kwaliteitsverschil tussen de verschillende eiwitten. Goede kwaliteit eiwitten zorgen voor het onderdrukken van een hongergevoel en stimuleren het herstel van de spieren. Denk hierbij aan eiwitten uit eieren en verschillende vissoorten. Een lage kwaliteit aan eiwitten zit bomvol aminozuren die gelinkt zijn aan het in de war schoppen van je spijsvertering en het ontwikkelen van insulineresistentie. Slechte kwaliteit eiwitten bevinden zich bijvoorbeeld in een hamburger.

Koolhydraten

Als het op bronnen van calorieën aankomt zijn koolhydraten het meest ingewikkeld. Dit komt, omdat het lichaam verschillende soorten koolhydraten (zoals suiker, vezels en zetmeel) op verschillende manieren in het lichaam toepast.

Koolhydraten worden door het lichaam gebruikt als een snelle energiebron voor voornamelijk de hersenen, lever en de spieren. Alle koolhydraten (behalve vezels, die ons lichaam niet verteerd) verschaffen ongeveer 4 calorieën per gram. Hoewel koolhydraten voor veel mensen een absolute afrader zijn in hun fitnessdoelen, zijn ze wel van belang voor het lichaam en door de juiste keuze te maken in koolhydraten, kun je het aantal calorieën per portie goed verminderen.

Producten waarin vezels zitten verwerkt, worden gezien als een goede kwaliteit koolhydraten die je een vol gevoel geven en de absorptie van andere voedingstoffen stimuleert. Voorbeelden van deze producten zijn fruit, groenten en volgranen producten. De lage kwaliteit koolhydraten hebben veelal een gebrek aan vezels. Deze worden ‘empty calories’ genoemd.

Pasta, rijst en aardappelen bevatten voornamelijk glucose. Dit is een simpele suiker die het lichaam verbrandt voor de productie van energie voor de lichaamscellen. Het lichaam slaat deze energiebron op in de lever en de spieren voor een snelle bron van energie tijdens het sporten. Onbewerkte vezel en zetmeelrijke producten zoals bruine rijst, ongeschilde aardappelen en volgranen pasta bevatten voldoende vezels en enkelen vitaminen en mineralen. De verder bewerkte versie van deze producten worden veelal als ‘empty calories’ gezien.